معافیت مالی برای انبوه‌سازی مسکن در بافت فرسوده
آن‌گونه که حامد مظاهریان، معاون وزیر راه و شهرسازی خبر داده دولت در تلاش است تا با استفاده از ابزارهای مالی بازآفرینی و در نظر گرفتن معافیت‌های مالی، انبوه‌سازان را برای ساخت و ساز در بافت‌های فرسوده تشویق کند.
شهریورماه امسال بود که محمدسعید ایزدی، مدیرعامل شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری از نوسازی بافت‌های فرسوده با مدل زمین صفر خبر داد. به گفته معاون وزیر راه وشهرسازی این مدل می‌تواند امتیاز خوبی برای ورود انبوه‌سازان برای مشارکت با دولت باشد و آن مدل زمین صفر است. بدین صورت که ما اراضی و املاکی که در محدوده‌های هدف در اختیار داریم را با قیمت صفر در دوره مشارکت ساخت در اختیار انبوه‌سازان قرار می‌دهیم و با آنها توافق می‌کنیم که با رقم ثابت سود در پایان دوره سهم خود را بردارند و هرچه باقی ماند، عایدی دولت شود تا از طریق آن پروژه‌های بعدی را تعریف کنیم. در همین رابطه معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: بعد از پایان دوران ساخت، انبوه‌سازان با توجه به دو فاکتور قیمت ساخت و سود مورد انتظار سهم خود را از پروژه‌ها برداشت می‌کنند و این سیاست به نوعی تسهیل کردن شرایط مشارکت بخش خصوصی در ساخت و ساز است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل ، مظاهریان نیز در خصوص تاثیر ورود انبوه‌سازان به مدل زمین صفر و بازآفرینی مناطق بافت فرسوده گفت: سیاست رسمی دولت و وزارت راه و شهرسازی توجه به بافت‌های میانی شهرهاست و این مناطق پتانسیل بسیار خوبی برای ساخت و ساز دارند زیرا زیرساخت‌های مورد نیاز مانند آب، برق، گاز و روبناهای مورد نیاز مانند مراکز خرید، مدرسه، مرکز بهداشت، امنیت و... هم در این بافت‌ها ایجاد شده و وجود دارد، بنابراین ساخت و ساز در این بافت‌ها از هر نظر سودآور است. مظاهریان تصریح کرد: دولت نیز در تلاش است تا با استفاده از ابزارهای مالی بازآفرینی و در نظر گرفتن معافیت‌های مالی سازندگان را برای حضور در این بخش تشویق کند. معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: از سوی دیگر نرخ تسهیلات برای خرید در این بافت‌ها 1.5درصد بوده که این نرخ از نرخ سایر بخش‌ها پایین‌تر است. حامد مظاهریان تاکید کرد: تصور می‌کنم در آینده توجه اصلی به نوسازی این بافت‌ها خواهد بود و در واقع بخش عمده‌یی از مسکن اضافه در کشور می‌تواند از طریق این بخش‌ها به بازار عرضه شود.
2 شرط اجرای طرح زمین صفر
پس از این اظهارنظر مدیرعامل شرکت مادرتخصصی عمران و بهسازی شهری در گفت‌وگو با یکی از خبرگزاری‌های داخلی اجرای طرح زمین صفر را منوط به دو شرط توافق بر تعیین قیمت ساخت و سود مورد انتظار بعد از پایان دوران ساخت و ساز با انبوه‌سازان دانست و گفت: در تلاش هستیم که انگیزه‌یی برای ترغیب و تشویق انبوه‌سازان و فعالان این صنعت که تمایل دارند به عرصه نوسازی بافت فرسوده وارد شوند، ایجاد کنیم.
معاون وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر اینکه اجرای این طرح منوط بر اجرای دو شرط است، گفت: شرط اول این است که قیمت ساخت باید مورد توافق دوطرف قرار بگیرد و دومین شرط هم این است که سود مورد انتظار باید در ابتدای انعقاد قرارداد مورد توافق قرار بگیرد. همچنین ایزدی تصریح کرد: در حال حاضر دو منطقه تهران پایلوت اجرای طرح مدل زمین صفر هستند. در حال حاضر در محله سیروس در تهران 8هزار مترمربع زمین را در اختیار شرکت سرمایه‌گذاری مسکن قرار داده‌ایم.
به گفته وی، 5 پلاک دیگر نزدیک به هزار مترمربع نیز به شرکت دیگری واگذار شده و قرار است این شرکت‌های ساختمانی در اراضی واگذار شده از سوی دولت، سرمایه‌گذاری و طراحی کنند و در نهایت طراحی تایید شده از سوی شرکت عمران و بهسازی شهری را به اجرا درآورند.
کلید ورود انبوه‌سازان
فرشید پورحاجت، دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان نیز در رابطه با دو شرطی که توسط محمدسعید ایزدی مدیرعامل شرکت مادرتخصصی عمران و بهسازی شهری تهران برای ورود انبوه‌سازان به بخش بازآفرینی بافت‌های فرسوده اعلام شده گفت: این شروط در ادامه تفاهمنامه‌یی است که چند سال پیش بین انبوه‌سازان و شرکت عمران و بهسازی شهری در خصوص ورود بخش خصوصی به حوزه احیا و بازآفرینی بافت فرسوده امضا شده است، بازمی‌گردد.
پورحاجت ادامه داد: بحث مدل زمین صفر در ادامه توافق‌هایی که کانون سراسری انبوه‌سازان با شرکت عمران و بهسازی شهری برای حضور اعضای این کانون برای توانمندسازی بافت‌های فرسوده و حاشیه مطرح شده و صحبت‌های محمد سعید ایزدی نیز براساس توافق‌های قبل است.
دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان تصریح کرد: از آنجایی که در بحث بافت‌های فرسوده دولت و به خصوص وزارت راه و شهرسازی متولی اصلی است اما برای آنکه سیاست‌گذاری‌ها در رابطه با احیای مناطق بافت فرسوده عملی شده و به نتیجه برسد لازم است، علاوه بر وزارت راه و شهرسازی دستگاه‌های مختلف دیگری نیز به این حوزه وارد شوند.
فرشید پورحاجت ادامه داد: در این رابطه نیاز است تا سازمان‌هایی مانند وزارت کشور، شهرداری‌ها، شورای شهر، بانک و... نیز در زمینه بازآفرینی بافت فرسوده به وزارت راه و شهرسازی کمک کنند تا بتوانند در این زمینه به نتیجه بهتری برسند.
دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان افزود: احیای بافت‌های فرسوده در کشور بر اساس مصوبه مجلس است و در قانون مربوط به بازآفرینی این بافت‌ها ستادی ملی و ستادهای استانی تعریف شده که متاسفانه برای بخش خصوصی و انبوه‌سازان در این ستادها جایگاهی در نظر گرفته نشده است.
پورحاجت گفت: خواسته اولیه کانون سراسری انبوه‌سازان به عنوان نماینده انبوه‌سازان بخش خصوصی این است؛ برای این بخش کمیته راهبردی در ستاد ملی و ستادهای استانی بازآفرینی شهری در نظر گرفته شود که البته تاکنون با وجود پیگیری انبوه‌سازان چنین اتفاقی نیفتاده است.
انبوه‌سازان در انتظار
دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان درباره دو شرط توافق بر سر قیمت اولیه و سود حاصل از ساخت و احیای بافت‌های فرسوده نیز گفت: تا این لحظه که من با شما حرف می‌زنم هنوز جزییاتی در رابطه با این دو شرط به ما اعلام نشده است و ما هم منتظریم تا در این ارتباط جزییات بیشتری از سوی مدیرعامل شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران منتشر شود. فرشید پورحاجت تاکید کرد: با این حال لازم است در خصوص ساخت بافت‌های فرسوده بحث کنترل قیمت‌ها که موضوع بسیاری مهمی هم هست، مدنظر قرار گیرد.
وی ادامه داد: در صورتی که شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری با برنامه‌ریزی دقیق به بحث بازآفرینی و احیای بافت فرسوده وارد شود نه تنها این بخش‌ها توانایی آن را دارند تا بخش زیادی از مسکن مورد نیاز در کشور را تامین کنند بلکه ساخت در این مناطق موجب ارزش افزوده نیز خواهد شد.
دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان تصریح کرد: اما تا زمانی که کمیته‌های راهبردی برای بخش خصوصی و به‌خصوص انبوه‌سازان در ستادهای ملی و استانی در نظر گرفته نشده نمی‌توان برآورد کلی از میزان نقش و نیازهای انبوه‌سازان در مدل زمین صفر به دست آورد.
فرشید پورحاجت گفت: در رابطه با زمین‌های بافت فرسوده‌یی که شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری به عنوان مناطق پایلوت برای شروع بازآفرینی معرفی کرده نیز هنوز از انبوه‌سازان نظری خواسته نشده است و البته این احتمال نیز وجود دارد تا انبوه‌سازان برآوردهایی برای تعیین زمین پایلوت برای ساخت و احیای مناطق بافت‌های فرسوده البته علاوه بر زمین‌های دولتی داشته باشند.
قیمت نهایی مسکن مهر به نفع مردم محاسبه می‌شود
قائم مقام وزیر راه و شهرسازی با اعلام اینکه در محاسبه قیمت نهایی مسکن مهر کفه ترازو باید به نفع متقاضیان و دقیق باشد، گفت: مردم توانایی مالی ندارند و باید دولت از آنها حمایت کند.
احمد اصغری مهرآبادی اظهار کرد: کمیسیون اصل 90 مجلس گزارش بسیار خوبی را در خصوص مسکن مهر ارائه کرده که یک گزارش واقعی است.
وی با بیان اینکه اساسی ترین مشکل ما در مسکن مهر مبحث منابع مالی است، ادامه داد: منابع مالی مورد نیاز برای مسکن مهر از محل آورده نقدی مردم و تسهیلات بانکی تامین می‌شود و در صورت عدم پرداخت سهم آورده مردم از سوی متقاضیان یا تامین به موقع تسهیلات بانکی اتمام پروژه ها با تاخیر مواجه خواهد شد.
وی با بیان اینکه در بسیاری جاها این مشکل را داریم، افزود: در بسیاری جاها مردم به دلیل اینکه توان مالی ندارند که این مسئله واقعیت هم دارد نمی‌توانند آورده خود را تکمیل کنند.روزانه تعداد بسیاری از متقاضیان کم‌درآمد به دفتر بنده مراجعه کرده و تقاضای کمک در خصوص تکمیل آورده خود می‌کنند که باید برای آن راهکار پیدا شود.
قائم مقام وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر اینکه دولت در این زمینه باید به مردم کمک کند، گفت: قصد بنده همواره حمایت از متقاضیان مسکن مهر بوده و متاسفانه برخی رسانه‌ها دغدغه اینجانب در خصوص مردم را به طور ناقص انعکاس دادند.
مهرآبادی درباره رقم آورده متقاضیان مسکن مهر افزود: آن چیزی که چند روز پیش در برنامه تلویزیونی اعلام شد یعنی 35 هزار میلیارد تومان برآوردی بود. با توجه به اینکه مقداری از واحدهای مسکن مهر خودمالکی، بافت فرسوده، تعاونی و سه جانبه است، آمار دقیقی در رابطه واریزی مردم در اختیار نداریم. اما گزارش‌های زیادی داریم که در اغلب استان‌ها مردم به دلیل عدم توان مالی آورده خود را واریز نکرده‌اند.
وی ادامه داد: در گفت‌وگوی ویژه خبری هم یکی از بحث‌های مطرح شده مشکلات مالی پروژه‌ها بود که بنده اعلام کردم در بحث محدودیت مالی یکی از معضلات مردم هستند که البته منظور بنده آورده مردم بود نه خود مردم. در یک محاوره تلفنی فشرده و طولانی کلمه آورده از قلم افتاد. کمایاین‌که در ادامه گفتم مردم به دلیل اینکه می‌گویند ما توان مالی نداریم و راست هم می‌گویند نیامده‌اند آورده نقدی خودشان را پرداخت کنند. در واقع قصد و نیت بنده حمایت از مردم بوده و می‌خواستم بگویم مردم مشکل دارند و باید راهکاری برای این مسئله پیدا شود که متاسفانه توسط برخی سایت‌های خبری و صدا و سیما اول و آخر پاراگراف حذف و فقط جمله مردم هم یکی از معضلات ما هستند را بزرگنمایی کردند که موجب نارضایتی شدید مردم شده است.
وی با تاکید دوباره بر اینکه یکی از مشکلات ما در مسکن مهر همین است که مردم توان پرداخت سهم خود را ندارند، اظهار کرد: دولت باید به مسکن مهر کمک کند و واقعیت آن است که فقط با این حمایت می‌توانیم باقیمانده مسکن مهر را تمام کنیم.
وی با بیان اینکه خودم را از جنس مردم و خدمتگذار آنها می‌دانم، گفت: بنده از صبح تا شب در میان پروژه‌های مسکن مهر هستم و خودم را به آب و آتش زده‌ام تا بتوانم چند واحد بیشتر از این طرح را آماده افتتاح و تحویل کنم.
وی با بیان اینکه صداو سیما باید به دلیل این اقدام غیرمنصفانه (اطلاع‌رسانی ناقص) از مردم عذرخواهی کند، ادامه داد: اگر مردم از گفتار بنده -در گفت‌وگوی ویژه خبری- برداشت دیگری داشته‌اند، صمیمانه از آنها عذرخواهی می‌کنم.
قائم مقام وزیر راه و شهرسازی همچنین با بیان اینکه در خصوص قیمت مسکن مهر فاز 11 اشتباه شده است، یادآور شد: در گفت‌وگو تلفنی با بخش خبری شبکه دو سیما ذهن بنده 39 میلیون و 700 هزار تومان بود که اشتباها 29 میلیون را اعلام کردم. معمولا بنده اعداد و ارقام مسکن مهر را به‌طور دقیق اعلام می‌کنم. اعلام قیمت 29 میلیون تومان اشتباه لفظی بوده و هیچ عمدی در کار نبوده است.
مهرآبادی در خصوص قیمت نهایی مسکن مهر نیز گفت: در این باره به شهرهای جدید تاکید کرده‌ام که کفه ترازو باید به نفع مردم باشد و در این رابطه به شهرهای جدید فشار آورده‌ام که محاسبه قیمت‌ها به صورت دقیق انجام شود.
وی تاکید کرد: همواره مدافع سرسخت مسکن مهر بوده و با جان و دل برای این طرح کار کرده‌ام و تلاش می‌کنیم با حمایت دولت و کمک مردم این پروژه‌ها را ساماندهی و هرچه سریعتر به اتمام برسانیم.
مسکن همچنان در رکود/ سازندگان باز هم سود بانکی را به ساخت و ساز ترجیح می‌دهند
واکنش بازار مسکن به تک رقمی شدن نرخ سود تسهیلات مسکن همچنان «رکود» و ماندن در انتظار روزهای آینده است، در این بین سازندگان مسکن نیز دریافت سود بانکی را به ساخت و ساز ترجیح می دهند.
اگر چه اکثر مسئولان دولتی بر این باور هستند نقطه شروع رونق در بازار معاملات مسکن پایان نیمه اول سال 95 است اما گزارش‌ها حاکی از این است که رونق محسوسی هنوز وارد بازار مسکن چه در خرید و فروش و چه در ساخت و ساز نشده است.
صدور پروانه ساختمانی در شهریورماه امسال نسبت به شهریور ماه سال گذشته 20 درصد رشد داشته است،اما اکثر سازنده‌های مسکن از ترس فروش نرفتن واحدهای مسکونی هنوز رغبتی برای ورود به عرصه ساخت و ساز از خود نشان نمی‌دهند.
البته طبق گفته بت شکن مدیرعامل بانک مسکن بعد از تک رقمی شدن نرخ سود تسهیلات 80 میلیون تومانی مسکن روزانه 1000 نفر برای سپرده گذاری به شعب مختلف بانک مسکن مراجعه می‌کنند و این یعنی امیدواری برای رونق مسکن در ماه‌های آینده اما پرداخت این وام‌ها که در سال 96 قرار است پرداخت شود هنوز سازندگان را راضی به ساخت و ساز نکرده است.
در اوایل سال جاری بود که مظاهریان معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی در یادداشتی نوشت: بر مبنای شواهد بازار مسکن و تجربه دوره‌های رکود و رونق و چشم انداز اقتصاد کلان کشور، پیش‌بینی می‌شود نقطه شروع رونق در بازار معاملات مسکن پایان نیمه اول سال 95 باشد.
مظاهریان اگرچه گفته بود که کاهش نرخ سود بانکی می‌تواند محرک مناسبی برای افزایش سرمایه‌گذاری و تسریع رونق در بازار مسکن و ساخت و ساز باشد اما ظاهراً هنوز نرخ سود بانکی برای سازندگان مناسب‌‌تر از ورود به عرصه ساخت و ساز است و برخی از انبوه‌سازان سرمایه خود را بدون هیچ استرسی در بانک‌ها سپرده‌گذاری کرده و سود دریافت می‌کنند.
اکثر کارشناسان مسکن بر این باور هستند که رکود مسکن سال آینده نیز ادامه می‌یابد. مشاوران املاک که به خوبی وضعیت بازار را رصد می‌کنند می‌گویند: اگرچه روند خرید و فروش مسکن نسبت به سال 94 بهتر شده است اما این روند به هیچ وجه محسوس نبوده است.
حمیدی یکی از مشاوران املاک در منطقه 11 به خبرنگار فارس می‌گوید: با در نظر گرفتن رشد درآمد ایرانی‌ها و سایر هزینه‌های جاری و مقایسه آن با رشد سالانه نرخ مسکن، به راحتی می‌توان دریافت که قدرت خرید مسکن در ایران روز به روز در حال کاهش است.
وی افزود: شک نکنید که با ادامه رکود بخش مسکن علاوه بر کاهش عرضه و احتمال جهش قیمت در سال‌های آتی نرخ بیکاری نیز افزایش خواهد یافت.
جهانبخش مالکی نیز یکی دیگر از مشاوران املاک منطقه 19 می‌گوید: مردم و سازندگان مسکن رغبتی برای خرید و یا ساخت و ساز مسکن از خود نشان نمی‌دهند.
وی افزود: سازندگان مسکن همچنان ترجیح می‌دهند که سرمایه خود را نرد بانک‌ها سپرده‌گذاری کنند و سالانه 15 تا 18 درصد سود بدون دردسر بگیرند پس تا زمانی که نرخ سود به زیر 12 درصد نرسد نمی‌توان به رونق مسکن امیدوار شد.
وی گفت: به نظر بنده سال آینده شاید به احتمال 50 درصد بازار مسکن از رکود خارج شود چرا که بخش مسکن به اندازه کافی در خواب فرو رفته است و دیگر وقت آن رسیده است که از خواب بیدار شود.
مالکی گفت: تعداد بسیار اندکی از سازندگان مسکن هستند که سرمایه خود را مجدداً و پس از کاهش نرخ سود بانکی وارد عرصه ساخت و ساز کرده‌اند بنابراین تا زمانی که نرخ سود بانکی بالا و تقاضا برای خرید مسکن وجود نداشته باشد سپرده‌گذاری را به ساخت و ساز ترجیح می‌دهند.
حمیدی مشاور املاک منطقه 7 تهران نیز می‌گوید: بخش مسکن در حال حاضر در بدترین شرایط رکود قرار دارد و زمینگیر شده است اما باید در نظر داشت که کاهش ساخت و ساز باعث می‌شود پس از پشت سر گذاشتن رکود باید برای افزایش قیمت آمادگی داشته باشیم.
کارشناسان مسکن معتقد هستند که دولت می‌توانست بهترین استفاده را از دوره رکود به کار گیرد و آن این بود که در زمان رکود باید از تولید مسکن حمایت می‌شد اما متاسفانه از زمانی که رکود بر صنعت ساختمان سایه انداخت هیچ حمایتی برای افزایش تولید مسکن نشد و متاسفانه اخذ مالیات بر تولید و مالیات بر ارزش افزوده نیز به تولیدکنندگان مسکن تحمیل شد.
پور ابراهیم یکی از مشاوران املاک در منطقه 4 در پاسخ به این سوال که آیا ساخت و ساز در این منطقه کاهش یافته است، گفت: کاهش تولید مسکن در چند سال گذشته را نمی‌توان انکار کرد چرا که سالانه اگر یک میلیون ازدواج در کشور صورت گیرد باید حداقل به همین میزان نیز مسکن تولید شود اما در آمارها می‌بینیم که تولید مسکن به 400 هزار واحد مسکونی کاهش یافته است.
وی افزود: پس با یک حساب سر انگشتی می‌توان دریافت که تولید مسکن علاوه بر جلوگیری از رشد قیمت می‌تواند بر ایجاد شغل نیز بسیار مهم و حیاتی باشد.
البته اکثر کارشناسان مسکن بر این باور هستند که با ورود به نیمه دوم سال به تدریج بازار مسکن از رکود خارج می‌شود و سال آینده نیز شاهد شکوفایی اقتصادی خواهیم بود.
مصطفی قلی خسروی رئیس پیشین اتحادیه املاک نظر دیگری در خصوص ورود سازنده‌ها به بازار مسکن دارد و در این ارتباط می‌گوید: تغییر قیمت‌ها در بازار مسکن زمان‌بر است،از 3 سال پیش تاکنون مسکن در رکود است اما در 6 ماه اول امسال مرحله بیش رونق بازار را تجربه می‌کنیم تا به مرحله نخست خروج از رکود برسیم.
وی افزود: بخشی از تغییر وضعیت مسکن به دلیل پایین آمدن بهره بانکی تا 15 درصد است و عده‌ای که پیش از این سود بانکی دریافت می‌کردند اکنون سرمایه خود را از بانک‌ها خارج و در ساخت و ساز سرمایه‌گذاری کرده‌اند پس می‌توان به رونق مسکن امیدوار شد.
تشریح 3 رویکرد جدید دولت ایران برای تامین مسکن
وزیر راه و شهرسازی به عنوان نماینده دولت ایران با سخنرانی در سومین کنفرانس اسکان بشر ملل متحد (هبیتات3) گزارش ملی ایران از وضعیت مسکن، اسکان و اجرای مصوبه پیشین سازمان ملل (هبیتات 2) در کشور، برنامه‌های گذشته، اجرا شده و در دست اجرای دولت ایران را تشریح کرد.
وزیر راه و شهرسازی به عنوان نماینده دولت ایران با سخنرانی در سومین کنفرانس اسکان بشر ملل متحد (هبیتات3) گزارش ملی ایران از وضعیت مسکن، اسکان و اجرای مصوبه پیشین سازمان ملل (هبیتات 2) در کشور، برنامه‌های گذشته، اجرا شده و در دست اجرای دولت ایران را تشریح کرد.
به گزارش وزارت راه و شهرسازی، متن کامل سخنرانی دکتر عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در سومین کنفرانس اسکان بشر ملل متحد (هبتات 3) در کیتو پایتخت اکوادور به شرح زیر است.
به نام خداوند بخشنده و مهربان
آقای رئیس جمهور؛ خانم رئیس جمهور؛ سران محترم کشورها؛ وزیران محترم و عالیجنابان؛ سرکار خانم ها و آقایان
می‌خواهم از این فرصت برای عرض قدردانی صمیمانه به دولت و مردم اکوادور برای میزبانی این کنفرانس مهم و خوب سازماندهی شده در کیتو این شهر زیبا استفاده نموده و از مهمان‌نوازی خوبی که به همراهانم داشتید تشکر نمایم. همچنین می‌خواهم که از دبیرخانه UN_HABITAT برای ساماندهی عالی این رویداد تشکر نمایم.
آقای رئیس جمهور،
شهرنشینی نقش مهمی در گفتمان جهانی درباره توسعه پایدار داشته است. شهرنشینی روزافزون و تمرکز جمعیت شهری در مناطق متراکم شهری بزرگتر، ویژگی خاص پدیده شهرنشینی ایران شده است. بعد از گذشت 20 سال از نشست هبیتات2، جمعیت شهری ایران نزدیک 45.7 درصد افزایش یافته است.
جمعیت کلان شهر تهران بعنوان پرجمعیت ترین منطقه در ایران، از 10.3 میلیون در سال 1996 به 14.59 میلیون نفر در سال 2011 رسیده است. دیگر مناطق شهری نیز به نسبت منطقه شان نرخ رشد جمعیت بسیار زیادی را تجربه کرده اند.
آقای رئیس جمهور،
برای مدیریت روند سریع شهرنشینی، علاوه بر طرح های توسعه موجود چندین طرح جدید در سطوح مختلف ملی، منطقه ای و شهری معرفی و تصویب گردیده است.
یک طرح کالبدی ملی در سال 1997 تهیه و تصویب شد. این طرح سیستم شهری¬ای که در آن ساختار ارائه خدمات شهری تسهیل گردیده را معرفی می کند. همچنین عرصه مناسب برای توسعه شهری آتی و رشد شهرها را مشخص نموده و مجموعه ای مناسب از قوانین و مقررات برای کاربرد و توسعه اراضی برای کل سرزمین ایران طراحی گردیده است. طرح مذکور در حال حاضر در حال بازبینی و تجدیدنظر است.
در سطح شهری، معیارها و شاخص هایی برای شناسایی مناطق شهری کشور معرفی شده و برنامه های شهری برای نقاط شهری کشور آماده شده و در دست اجرا هستند.
در حال حاضر سیاست شهرنشینی ملی بوسیله وزارت راه و شهرسازی در حال پیگیری است که به ابزارهای موجود برای مدیریت پروسه سریع شهرنشینی در کشور اضافه می شود.
آقای رئیس جمهور،
یکی از تاثیرات مخرب شهرنشینی سریع، پراکندگی شهری بوده است. برای پرداختن به موضوع پراکندگی شهرها دو نهاد ایجاد گردیده است: (1) اولی به منظور ارتقاء، نوسازی و بازسازی سکونت گاه¬های غیر رسمی شهری و (2) دومی به منظور توسعه شهرهای جدید برای تامین مسکن مناسب و شایسته برای سرریز جمعیت شهری.
در حوزه مدیریت شهری، یکی از مهمترین روش هایی که توسط دولت طی دو دهه اخیر مصوب گردیده است، ادغام فرایند تصمیم¬گیری بوده است. این راهکار برای کاهش نقش سازمان های دولتی در مدیریت شهری و تفویض اختیار آن به شهرداری ها دنبال شده است.
فرصت مهم دیگری که در حوزه مدیریت شهری طی دو دهه اخیر به وجود آمد ایجاد ظرفیت سازماندهی شده جدیدی از بین مردم و تشکل ها بوده که با تاسیس شوراهای اسلامی شهر و روستا محقق شده است. این شوراها که مستقیما توسط مردم انتخاب می شوند، برخی کارهایی را که قبلا توسط شهرداری ها صورت می پذیرفت را انجام می دهند.
آقای رئیس جمهور،
دسترسی گروه های مختلف جامعه به مسکن مناسب و شایسته یکی از نکات اصلی و کانونی در برنامه های پنج ساله توسعه کشور بوده است. از زمان کنفرانس هبیتات 2، چهار برنامه توسعه پنج ساله در ایران تهیه و اجرا گردیده است. در بخش مسکن توسعه دسترسی به مسکن مناسب و شایسته و نیز تامین نیازهای اولیه برای کلیه خانوارها جزو هدف های این طرح های توسعه بوده اند.
دولت همچنین ادغام رفاه و امنیت اجتماعی با طرح های مسکن، را از طریق «برنامه مسکن اجتماعی» در دستور کار دارد. با همراهی و هماهنگی مستقیم کلیه سازمان های درگیر در سیاست های اجتماعی و حمایتی، این برنامه‌ها درصدد طراحی و تامین مسکن برای 40% فقیرترین افراد جامعه در چارچوب برنامه‌های رفاه اجتماعی و توانمندسازی است.
دولت تلاش می کند تا مسکن اقشار با درآمد متوسط جامعه را از طریق سیاست هایی نظیر توسعه طرح های وام و پس انداز و افزایش تسهیلات و اعتبارهای بانکی تامین نماید. رویکرد دیگری که توسط دولت در طرح های تامین مسکن دنبال می شود این است که به شاخصه های منطقه ای و محلی توجه نموده و طرح های مسکن را بر مبنای ویژگی های منطقه ای توسعه دهد. در مجموع، رویکرد جدید دولت ایران بر مبنای سیاست های زیر است:
- توسعه برنامه های تامین مسکن از طریق چارچوب سیاست جامع رفاه اجتماعی.
- استفاده بهینه از مکانیزم های بازار و دخالت دولت تنها در مورد شکست بازار.
- گسترش نظام های وام و پس انداز در جهت افزایش دسترسی افراد دارای درآمد متوسط به مسکن مناسب و شایسته.
آقای رئیس جمهور،
علی¬رغم تمام تلاش های صورت پذیرفته در طول دو دهه گذشته از زمان کنفرانس هبیتات 2 در استانبول، برای اطمینان از اینکه شهرنشینی به طور موثر به توسعه پایدار کمک می کند، تعدادی از اصلی¬ترین چالش باید ذکر گردد :
- توجه ها باید به تهدیدات و فرصت هایی که بوسیله رشد سریع شهرها به وجود آمده است باشد. (همچنین) نیاز به حمایت فعال از بخش های مختلف دولت احساس می شود تا از رویکرد هماهنگ برنامه ریزی و مدیریت شهرها و مناطق شهری کوچکتر اطمینان حاصل گردد.
- «کیفیت زندگی» باید در مرکز توجه همه تلاش های توسعه سکونت گاه های انسانی پایدار باشد.
- تلاش ها باید برای افزایش «حس تعلق» به شهرهایمان افزایش یابد.
- اهمیت تعامل و ارتباط استفاده از زمین و حمل و نقل باید در کلان شهرها و شهرستان های بزرگ با معرفی سیستم حمل نقل عمومی ریلی زنده شود. همچنین، باید به ادغام سیستم های حمل و نقل درون شهری و بین شهری توجه ویژه نمود.
- سهم حمل و نقل عمومی در «تحرک شهری» باید بوسیله شبکه های راه آهن شهری تقویت شده و توسعه یابد.
- نظارت قانونی بر روی طرح های توسعه مصوب، همچنین «بازبینی های دوره ای» باید بعنوان فاکتورهای جدی فرایند برنامه ریزی در نظر گرفته شود.
- در آماده سازی طرح های تفصیلی شهرها، استراتژی های توسعه اقتصادی منطقه ای باید دارای اولویت بالایی باشد.
آقای رئیس جمهور،
دستور کار شهری جدید هر سه رکن توسعه پایدار را باید مدنظر داشته باشد:
ترویج نقش اقتصادی شهرها در توسعه ملی و نیز شناسایی فرصت های اقتصادی¬ای (جدیدی) که شهرها ارائه می‌دهند.
مدنظر داشتن نیازهای اساسی میلیون ها نفری که داخل شهرستانها، شهرها و مناطق شهری در فقر بسر می‌برند، و:
رسیدگی به چالش های زیست محیطی جهانی مانند تغییرات آب و هوایی، مصرف ناپایدار انرژی، و ریسک بلایای طبیعی.
تشکر از صبر و توجه شما...
رکود بازار مسکن قابل انکار نیست
حسام عقبایی با بیان اینکه این رکود سنگین قابل انکار نیست، عنوان داشت: از سال 92 بازار مسکن در یک رکود عمیقی به سر می برد که شاید در 30 الی 40 سال گذشته این رکود را در بازار ایران به لحاظ پایدار بودن و ماندگار بودن تجربه نکرده ایم.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از رادیو گفتگو، وی تصریح کرد: این رکود عمیق در رکود اقتصاد کلان کشور می تواند بسیار تاثیرگذار باشد و دولت باید دنبال این باشند که با ایجاد انگیزه در بخش خصوصی و تولیدکنندگان مسکن، از رکود عبور کنیم.
رئیس اتحادیه صنف مشاوران املاک کشور با بیان اینکه این رکود سنگین قابل انکار نیست، عنوان داشت: همه چشم ها به این بود که بعد از برجام، در اقتصاد داخلی اتفاقات خاصی در حوزه مسکن رخ دهد. البته بازار مسکن به شرایط بین المللی وابسته نیست ولی از نظر روانی انتظار بود اثرگذار باشد اما شاهد هستیم وضعیت معاملات بازار مسکن به سبک و سیاق سابق است هر چند که در بازار تهران وضعیت بهتر است. در سطح کشور در سال 95 نسبت به مدت مشابه سال گذشته، در بعضی از ماه ها کاهش حجم معاملات را داشته ایم که این مبین عمیق تر شدن رکود در سال 95 در سطح کشور نسبت به مدت سال گذشته است.
وی اظهار امیدواری کرد و گفت: امیدوار هستیم این خیز عبور از رکودی که در تهران ایجاد شده است، به سمت دیگر شهرها و استان ها برود تا میانگین حجم معاملات در سطح کشور را بالا بیاورد. البته هر چند رشد معاملات می تواند در رونق اقتصادی ثمر بخش باشد ولی وضعیت بازار مسکن و رابطه بین عرضه و تقاضا و رشد قیمت ها به شکلی نیست که نگران افزایش قیمت باشیم و حداقل تا پایان سال 95 چنین مسئله ای رخ نداد.
عقبایی به انتخابات ریاست جمهوری در سال آینده اشاره کرد و افزود: با توجه به این رویداد که البته همزمان با آن انتخابات شوراهای شهر و روستا نیز انجام می شود، شاهد ادامه رکود تا پایان بهار سال 96 خواهیم بود.